درباره ی 'فارقلیط' یا روح القدس

وظیفه ی فارقلیط یا 'روح حقیقت' این است که در درون فرد بشر جایگزین شده و چنان عمل کند که او را به تعالیم مسیح متذکر و به سمت نور هدایت نماید . یک مثال خوب از این فعالیت روح القدس ، شخص پولس رسول است که مولای ما را نمی شناخت و بشارت ظهور او را [نه] به وسیله ی حواریون ، بلکه از راه مکاشفه دریافت . او از جمله ی کسانی است که ضمیر ناخودآگاهشان به هیجان آمده و حالات وجد پر از مکاشفات به آنان دست داده است .
روح القدس زنده بودن خود را درست بدین وسیله ظاهر می سازد که فعال و موجد آثاری است که نه تنها آنچه را که قبلا وجود دارد تأیید می کنند بلکه از آن فراتر می روند . مثلا در ضمن گفته های مسیح اشاره به افکاری است که از آنچه طی قرون بعدی به عنوان 'روح مسیحیت' شناخته شده تجاوز می کند ، مانند داستان ناظر خائن (1) که نتیجه ی اخلاقی آن با پند حکیمانه ای که در مجموعه ی بزای (Codex Bezae) یافت می شود تطبیق می کند (2) و حاکی از یک معیار اخلاقی است که با آنچه انتظار می رود بسیار فرق دارد . اینجا ملاک اخلاق عبارت است از خودآگاهی و نه رعایت قانون یا عهد و پیمان .
به این مناسبت می توانیم این نکته ی قابل توجه را نیز متذکر شویم که مسیح چون خواست که کلیسای خود را روی یک صخره با پی محکمی بنا کند ، مخصوصا پطرس رسول را انتخاب کرد که فاقد خویشتن داری و ثبات اخلاق بود ؛ به نظر من این افکار نشانه ی پیدایش یک معیار اخلاقی سنجیده تری است که 'شر' نیز در آن جا دارد ، مثل اینکه بگوییم : شری که به طرز معقول پوشیده شود خیر است ، و عملی که از روی ناخودآگاهی انجام گردد شر است . تقریبا می توان چنین تصور کرد که این افکار طلیعه ی عصر و زمانی بوده اند که در آن شر نیز دوشادوش خیر مورد توجه قرار خواهد گرفت ، بدین معنی که دیگر بشر با توسل به این فرض مشکوک که در هر مورد دقیقا معلوم است که شر چه چیز است بنا را بر مغلوب و مقهور کردن شر نخواهد گذاشت .
حتی انتظار ظهور دجال نیز دنباله ی کشف و شهودی است که انسان را به حقایق دور دست تری راهنمایی می کند . مانند این گفتار عجیب که ابلیس با وجود سقوط و طردش هنوز "شاهزاده ی این جهان" و مقر او در هوای محیط بر همه جاست . ابلیس با وجود تباهکاری هایش و با وجود کاری که خداوند برای رستگاری بشر صورت داد [اشاره به اعتقاد مسیحیان مبنی بر قربانی کردن عیسی ، پسر خدا برای کفاره ی گناه اولیه دارد] ، هنوز صاحب قدرت عظیمی است چنانکه همه ی موجودات زیر ماه را تحت فرمان خود نگاه می دارد !
پاسخ به ایوب ( کارل گوستاو یونگ )

(1) انجیل لوقا باب شانزدهم 8-1
(2) اشاره به یک عبارت الحاقی است که در دنبال آیه ی 4 باب ششم انجیل لوقا نقل شده ولی مورد قبول قرار نگرفته است و مضمون آن این است : " ای دوست اگر بدانی که چه می کنی سعادتمندی ، اما اگر ندانی چه می کنی ملعون و خطاکار می باشى ."