رسوم پارسیان به‌قلمِ هرودت ...

ایرانیان اصولاً غذاهای پُرگوشت کم می‌خورند ، اما برعکس از میوه‌ها بسیار استفاده کرده و چندین ظرف پُر از میوه در سفره می‌نهند . ... پارس‌ها به شراب علاقه‌ی بسیار دارند . در میان جمع بسیار مبادی آداب می‌باشند ... .

ایشان به همسایگان کشور خود بسیار ارج و احترام می‌گذارند و گرامی‌شان می‌دارند . سایر کشورها و مردم آنها را به هر نسبتی که از آنان دورتر باشند کمتر احترام نهاده و عزیز می‌شمارند . علت این مسأله آن است که خود را از سایر مردم برتر و بالاتر می‌دانند و معتقدند که هرچه کشوری به آنان نزدیک‌تر باشد مردمش به‌موجب قرب‌جوار با آنان ، گرامی‌ترند و به‌نسبت هرچه کشور و مردمی از ایشان دورتر باشند ، به‌موجب دور بودن از آنان کم اهمیت‌ترند .

هیچ ملتی چون ایرانیان در اخذ عادات و رسوم دیگر مردم شایق و سریع نیست . پارس‌ها چون لباس مادها را راحت‌تر و مناسب و زیباتر از لباس خود یافتند ، خیلی زود آنگونه لباس پوشیدن را اخذ و متداول کردند . چون زره‌های مصری نیکو و راحت و مطمئن‌تر بود ، زره‌ی مصری می‌پوشیدند . هرگاه از عادات و رسوم یا دانشی آگاه شوند که آن را بپسندند در تقلید از آن خودداری نمی‌کنند .

فرزندان ایشان از ۵ سالگی تا ۲۰ سالگی تحت نظامی بسیار دقیق تربیت می‌شوند . در این تربیت به سه اصل بیش از هرچیزی اهمیت می‌دهند : نخست اسب‌سواری ، دوم یادگیری فنون جنگ و پهلوانی ، سوم راست‌گویی و آئین‌های قومی . تا ۵ سالگی فرزندان تحت‌نظر مادر و با وی به‌سر می‌برند و این از آن‌جهت است که اگر پیش از ۵ سالگی بمیرند پدر علاقه و دلبستگی نسبت به آنان پیدا نکرده باشد که متأثر شود ، و به‌نظر من این رسمی عاقلانه و خوب است .

ایرانیان معتقدند که هرگز میان ایشان کسی پدر یا مادر خود را نکشته است و در این‌مورد اطمینان قاطع دارند . برآنند که هرگاه چنین امری واقع شده باشد ، معلوم است که آن فرزند حقیقی پدر یا مادرش نبوده و حتماً حرامزاده است . ایشان معتقدند که حتی گفتگو درباره‌ی چیزهایی که عمل به آنها حرام است جایز نیست . بدترین چیزها را دروغگویی می‌دانند . دومین زشتی و بدی بدهکاری است که برآنند هر فردی که بدهکار شد ناچار دروغ گوید . بدترین بیماری در نظر آنان برص [پیسه] است . هرگاه کسی یا کسانی به این بیماری مبتلا شوند به شهر و داخل جمعیت راه داده نمی‌شوند و نمی‌گذارند که با دیگران آمیزش کنند و معتقدند که چنین بیمارانی بر ضد خورشید مرتکب گناهی شده‌اند . [چنین موردی به‌شکل عام در اوستا مورد اشاره است . کسانی که ناهنجاری‌ها و یا نقص‌عضو و نازیبایی‌هایی چون : برص ، کوتاه‌قدی ، گوژپشتی ، کج‌دندانی ، لنگی و ... داشته باشند ، اعتقاد و باور اعم بر آن بود که چنین مواردی بر اثر دخالت اهریمن در آنان به‌وجود آمده و این‌ها نشانه‌های اهریمنی است و حق شرکت در مراسم آئینی ، دینی و اجتماعات را ندارند . در فرگرد دوم وندیداد و یشت پنجم و متون پهلوی چنین اشاراتی هست ...]

یک مورد شگفت و عجیب نیز که میان ایرانیان مرسوم است و من بدان پی برده‌ام ، اسامی و نام‌های آنها است . این نام‌ها همه دلالت دارند بر بهی‌ها و خوشی‌های جسمی و روحی و هرگاه کسی بخواهد آزمایش کند ، پس از دقت و مطالعه‌ی بسیار آگاه خواهد شد که همه‌ی نام‌های ایرانی چنین‌اند .