کارتاژ

داریوش در کتیبه‌ی نقش‌رستم کرخا یا قرطاجنه را جزو ممالک ایران به‌شمار آورده ، ولی چنانکه از نوشته‌های ژوستن معلوم می‌شود این کشور نه فرمان او را می‌برد نه خراج می‌داد . مورخ مذکور در ضمنِ وقایع قرطاجنه می‌گوید : در این‌زمان سفرای داریوش‌ ، شاهِ پارس وارد شدند تا قربانی انسان و خوردن گوشت سگ را قدغن کنند . شاه علاوه‌برآن امر می‌کرد که مردمِ قرطاجنه مرده‌های خود را به‌جای اینکه بسوزانند دفن کنند . و نیز کمکِ قرطاجنه را در جنگی که با یونان در پیش داشت می‌طلبید . اهالی این کشور از فرستادن کمک امتناع کردند ولی برای اینکه به‌مطالب دیگر شاه جواب رد ندهند سایر احکام او را قبول کردند .
درباره‌ی قربانی کردن انسان در کارتاژ باید گفت در آن کشور معمول بود که مادران دیندار بچه‌های خود را بر روی دو دستِ بت مولوخ رب‌النوع آن شهر که به‌طرف جلو ، بصورت افقی باز بود گذارده ، زیر آن آتش روشن می‌کردند تا بچه کباب و قربانی شود . داریوش این نوع قربانی را برخلاف انسانیت دانسته امر کرد آن عادت قبیح متروک گردد ، و این کار از افتخارات بزرگ ایران است .
ایران در عهد باستان ( جواد مشکور )